Khu du lịch hồ Hòa Bình được ví như “Hạ Long trên núi” có khí hậu trong lành, cảnh quan thiên nhiên đa dạng cùng các giá trị văn hóa dân tộc độc đáo gắn liền với điểm tham quan công trình Nhà máy thủy điện Hòa Bình... đã tạo cho nơi đây nét độc đáo và sức hấp dẫn rất riêng.
Trên hành trình khám phá vùng hồ Hòa Bình (địa phận tỉnh Hoà Bình khoảng 52.200 ha), bên cạnh vẻ đẹp tự nhiên của hồ nước, đảo, núi non, du khách còn được chiêm ngưỡng, tìm hiểu vẻ đẹp của các di tích lịch sử, văn hóa tâm linh nổi tiếng như: Đền Chúa Thác Bờ, động Thác Bờ, động Hoa Tiên, đền Cô, Bia Lê Lợi, đảo Dừa, đảo Ngọc cùng các xóm, bản của đồng bào các dân tộc thiểu số mang nét văn hóa bản địa đặc sắc như: Mường, Dao, Tày, Thái… là những điểm đến tham quan và nghỉ dưỡng hấp dẫn đón hàng trăm ngàn lượt khách ghé thăm mỗi năm.
Nét đẹp của thiên nhiên hòa cùng vẻ đẹp chân chất, thân thiện và hiếu khách của người dân bản địa là "điểm cộng” quan trọng cho du lịch hồ Hòa Bình. Do có những tiềm năng độc đáo, đặc biệt, ngày 1/8/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1528/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình đến năm 2030. Ngày 22/6/2017, Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 14-NQ/TU về phát triển khu du lịch hồ Hòa Bình thành khu du lịch quốc gia.
Vào những kỳ nghỉ lễ hoặc dịp cuối tuần, để tìm một điểm du lịch thú vị và mới lạ gần thủ đô Hà Nội, du khách có thể đến với Khu Du lịch hồ Hòa Bình với hành trình khám phá bắt đầu từ cảng du lịch Thung Nai hoặc cảng Bích Hạ tp Hòa Bình. Trải nghiệm chèo thuyền kayak giữa hồ nước xanh biếc, núi đá vôi trùng điệp sẽ khiến du khách liên tưởng đến vẻ đẹp của vịnh Hạ Long. Hàng chục hòn đảo lớn nhỏ tạo nên bức tranh thiên nhiên hoang sơ, thơ mộng. Dọc hai bên hồ là những bản làng của người Mường, Dao, Thái yên bình và xinh xắn.
Đến nay, có 18 dự án du lịch được cấp quyết định chủ trương đầu tư và giấy phép chứng nhận đầu tư. Trên khu du lịch hồ Hòa Bình đã có trên 100 cơ sở lưu trú, với khoảng 300 phương tiện vận chuyển khách; 2 khu nghỉ dưỡng (Mai Châu Hideaway và Ba Khan Village Resort). Đồng thời, một số khu nghỉ dưỡng trên vùng lòng hồ đi vào hoạt động tạo được điểm nhấn, sức lan tỏa như: Maida Logde, xã Tiền Phong; Mơ Village, xã Hiền Lương; Vayang Retreat, xã Vầy Nưa (huyện Đà Bắc).
Nhiều xóm, bản vùng hồ phát huy nét bản sắc văn hóa độc đáo để hình thành các homestay thu hút du khách gần xa như: Bản Ngòi, xã Suối Hoa (Tân Lạc); xóm Đức Phong, xã Tiền Phong và xóm Ké, xã Hiền Lương (Đà Bắc). Một số khu nghỉ dưỡng sinh thái chất lượng cao tiêu chuẩn 4 - 5 sao đang được triển khai đầu tư như khu du lịch sinh thái Ngòi Hoa, khu du lịch nghỉ dưỡng Robinson tại đảo Sung, xã Tiền Phong (Đà Bắc); khu nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái Ngòi Hoa, xã Suối Hoa (Tân Lạc); KDL nghỉ dưỡng sinh thái Bình Thanh, KDL nghỉ dưỡng Parahills ở xã Bình Thanh (Cao Phong)…
Những năm gần đây, trên bản đồ du lịch quốc gia, hồ Hoà Bình đã là cái tên, địa chỉ để tìm kiếm, điểm đến trải nghiệm, khám phá của du khách trong, ngoài tỉnh và du khách nước ngoài. Năm 2025, KDL hồ Hoà Bình hướng tới mục tiêu đón trên 1 triệu lượt du khách. Đây là dấu hiệu đáng mừng nhưng cũng là thách thức không nhỏ, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành hữu quan và cộng đồng làm du lịch.
